مقدمه
یکی از مواردی که در پروژهای ساختمانی دارای اهمیت ویژه ای است، بحث نگهداری و محافظتِ هرچه بهتر از سیمان می باشد. برای جلوگیری از هدر رفت این ماده از وسیله ای تحت عنوان سیلو یا مخزن نگهداری سیمان استفاده می شود. نگهداری سیمان در این مخازن تا حدوداً سه ماه مجاز می باشد و در صورتی که این سیلوها فاقد منفذ باشند، کیفیت سیمان در طول این مدت حفظ خواهد شد. سیمان های پاکتی، حتی اگر به بهترین شکل ممکن هم نگهداری شوند، بعد از مدت زمانی بین 4 تا 6 هفته استحکام و خواصشان تحت تاثیر قرار گرفته و کیفیت اولیه را نخواهند داشت. به همین دلیل، بهترین گزینه برای نگهداری سیمان در پروژه های بزرگ، سیلوی سیمان می باشد.
سیمان در عین این که ماده ای با ارزش است، از نقطه نظر دوام و مقاومت، کم دوام ترین ماده ی تشکیل دهنده بتن می باشد. بنابراین حفظ و نگهداری آن بایستی با بالاترین میزان دقت انجام شود. مخزن نگهداری سیمان باید به گونه آب بندی شود تا کوچکترین نم و رطوبتی به داخل آن و در نتیجه به سیمان نفوذ نکند.
انواع سیلوی سیمان و مواد ساخت آنها
این وسیله به شکل استوانه ایستاده ساخته شده و در دو نوع ثابت و متحرک طراحی می شود. پایه آن می تواند ارتفاعی بین یک الی سه متر داشته باشد. جنس بدنه این مخازن فلزی است و می توان در ساخت آن از ورق استیل 321 بهره گرفت. این آلیاژ که تحت نام ورق استیل ضد سایش نیز شناخته می شود، علاوه بر مقاومت بالا در برابر خوردگی، در برابر سایش ناشی از برخورد ذرات سیمان به آن نیز مقاوم بوده و همچنین از استحکام بالایی برخوردار است. ورق استیل 321 بکار رفته در این سیلو ها باید حداقل 5 میلیمتر ضخامت داشته باشند. قیمت ورق استیل 321 با این ضخامت، نسبت به ماده ای چون فولاد با همین ضخامت بسیار گران تر می باشد و ممکن است در نگاه اول صرفه اقتصادی نداشته باشد. اما در نهایت عملکرد استثنایی مخازن از این جنس، به همه ثابت خواهد کرد که این بالا بودنِ قیمت ورق استیل 321 کاملاً ارزشش را دارد.
مزایای مخازن نگهداری سیمان
این سیلو ها علاوه بر مقاومت بالا در برابر انواع شرایط آب و هوایی و اتمسفر، از استحکام بالایی نیز برخوردارند و از فاسد شدن سیمان جلوگیری می کنند. استفاده از این وسیله باعث می شود تا دیگر نیازی به حمل پاکت های سیمان تا محل اختلاط وجود نداشته باشد. پروژه هایی که از این سیلوها استفاده می کنند، از محیطی منظم تر و تمیزتر بهره خواهند برد. همچنین اندازه گیری سیمان در حین ساخت بتن راحت تر می باشد. این نکته را نیز نباید فراموش کرد که سیمان فله نسبت به سیمان پاکتی بسیار ارزانتر است و به همین دلیل دیگر نیاز نیست هر بار مدت زمانی مشخص به تخلیه بار اختصاص داده شود و در دیگر کارهای پروژه وقفه ایجاد شود.
اجزای تشکیل دهنده مخازن نگهداری سیمان
این تجهیزات متشکل از دو بخش نگهدارنده (پایه ها) و مخزن می باشند. مخزن شامل یک عدسیِ مخروطی در ناحیه پایین و همچنین دارای مقطعی دایره ای در ناحیه بالا می باشد. بالای مخزن همچنین دارای یک هواکش با هدف تخلیه هوا می باشد. نردبان نیز جزء جدانشدنی این سیلوها هستند تا دسترسی به بالای آن آسان باشد. در برخی سیلوها به منظور بررسی پر یا خالی بودن آن ها از حسگرهای پره ای استفاده می کنند.
کاربرد مخازن نگهداری سیمان
این سیلوها، همانطور که از عنوانشان مشخص است، به منظور انبار موادی چون سیمان، گچ و غیره مورد استفاده قرار می گیرند. این مخازن همچنین برای ذخیره محصولات کشاورزی از قبیل سویا و گندم نیز کاربرد دارند. عمده ترین کاربرد این وسیله در کارگاه های تولید بتن و پروژه های ساختمانی و عمرانی می باشد. این مخازن که اغلب با روش های جوشی یا فلنج دار ساخته می شوند، برای نگهداری مواد نفتی و روغن نیز استفاده می شوند. ظرفیت این سیلوها متفاوت و از 20 الی 500 تن متغیر می باشد. مخازن با ظرفیت بالاتر از 150 تن معمولاً به صورت فلنج دار ساخته می شوند.
نکات تکمیلی در خصوص مخازن نگهداری سیمان
• در ناحیه بالای این مخازن بایستی یک هواکش کلاهک دار نصب شود تا پس از فرآیند بارگیری سیمان، هوای محبوس در آن تخلیه گردد.
• به منظور بررسی و کنترل ارتفاع بین هواکش و سیمان، نردبانی فلزی مورد نیاز است.
• برای نگهداری سیمان هایی از جنس مختلف و همچنین سیمان های هم جنسِ تولید شده توسط دو کارخانه متفاوت باید در سیلوهایی جدا از هم نگهداری شوند و نباید در یک مخزن ذخیره شوند.
• ورق مورد استفاده در ساخت بدنه باید حداقل 5 میلیمتر ضخامت داشته باشد. البته در ساخت قسمت های بالایی سیلو می توان ورق با ضخامت 3 میلیمتر را نیز بکار برد.
• سیمان داغ نباید داخل این مخازن انباشته شوند.
• سطح داخل این مخازن باید بسیار صاف باشند تا تخلیه ذرات سیمان به آسانی انجام شود.
